ACÄ°L BAKIM NEDÄ°R ?

Acil bakımı tanımlamadan önce ilkyardımın tanımını, amacını ve uygulanışını bir hatırlayalım:
Ani olarak hastalanan veya kazaya uğrayan kimseye anında, olay yerinde ve çevre imkanlarından yararlanılarak yapılan, tıbbi olmayan geçici müdahaleye İLKYARDIM deniyordu.
İlkyardımı, uygulama becerisi olan her yaştaki insan yapabilmelidir. Örnek: 4-5 yaşındaki çocuk telefonla 112 yi çevirerek yardım isteyebilmelidir (ki yurt dışında çocukların nasıl hayat kurtardığını 911 filmlerinde görebilirsiniz). ilköğretim ya da lise öğrencisi bayılan kişiyi sırt üstü yatırıp ayaklarını hafif yükseltebilmeli, kanayan yaranın üzerine kişinin kendi giysisini kullanarak basınç yapabilmelidir.

İlkyardımı yapmaktaki amaçlar:

1- Hayat kurtarmak,

2- Kişinin var olan durumunun daha kötüleşmesini önlemek,

3- Sakatlıkları önlemekti.

İlkyardımı uygularken şu adımları takip edecektik:
Tedbir (İlkyardımcının kendisinin ve kazazedenin güvenliğinin sağlanması)
TeÅŸhis
Tedavi
Telekomünikasyon (haberleşme)
Triaj (öncelikli kazazedenin belirlenmesi)
Taşıma (hastaneye nakletme)

ACİL BAKIM, ani olarak hastalanan veya kazaya uğrayan kişiye en kısa zamanda, olay yerinde, çeşitli araç-gereç ve tıbbi malzeme kullanılarak, bu konuda eğitim almış kişiler tarafından yapılan müdahalelerdir.
Acil bakım, hastanenin acil servisinde, herhangi bir serviste ya da yoğun bakımda verilebildiği gibi hastane dışında da verilebilmektedir.
Bu sitede verilen bilgiler, hastane öncesi (yani hastaneye gelmeden önce) uygulanan acil bakımdır. Bu acil bakım, bu konuda eğitim almış Paramedik, ATT, hekim, hemşire ve sağlık memuru tarafından verilebilmektedir. Hastane öncesi acil bakımın gelişmiş olduğu ülkelerde sadece Paramediklere ve ATT lere görev verilmiştir. Hastane öncesi acil bakım için gerekli olan araç-gereçler ise cankurtaran (ambulans) ve içindeki her türlü tıbbi olan ve olmayan araç gereçlerdir.
Acil bakımda amaç, ilkyardımdan farklı değil. Ancak, malzeme ve yetişmiş elemanlar nedeniyle verdiği bakım daha etkili ve yaşam kurtarıcı olmaktadır.
Acil bakım uygulanırken izlenen adımlar da ilkyardımdaki adımlardan farklı değildir. Ancak içeriği biraz daha kapsamlıdır.
Demek ki;
İlkyardım, anında çevre imkanlarını kullanarak, herkes tarafından yapılabilecek müdahale iken,
Acil bakım, özel eğitim almış sağlık personelinin, cankurtaran aracılığıyla verebileceği bakımdır.
İlkyardım anında verilmesi gereken bir yardımdır ve bu yardımın bir parçası da cankurtaranı çağırmaktır. Ambulans, çağrıldığında, olay yerine en kısa zamanda ulaşarak, en kısa sürede gerekli acil bakımın verilmesini sağlar. Cankurtaranla gelenlerin vereceği acil bakımın kalitesi, olay yerinde yapılan ilkyardımla artar. Örnek: var olan şiddetli kanama basınç yapılarak durdurulmuşsa, gelen ekip hemen serum takıp, oksijen vererek kişiyi hastaneye ulaştırdığında kişinin kurtulma şansı çok yükselir. Eğer kanama durdurulmazsa, kan kaybından dolayı kişi şoka girer, en iyi bakım verilse bile bu kişiyi kurtarma şansı olmayabilir. Ne kadar iyi eğitim almış sağlık ekibi olursa olsun ya da en mükemmel araç-gereç ve ilaçlarla donatılmış olsun, akan kan nedeniyle gelişen şok beynin beslenmesini önleyeceğinden kan verseniz bile gelişen harabiyet kişiyi eski haline döndüremez.
Hastaneöncesi acil bakıma önem veren bazı ülkelerde, bu konuda bir adım daha atılarak FİRST RESPONDER denilen gönüllüler eğitmişlerdir. Bunun amacı, herkes ilkyardımı bilmediğinden ve herkese ilkyardım eğitimi yapma olanağı olmadığından bu kişileri eğitip, ilkyardım yapmalarını sağlamaktır. Gönüllü olan bu kişlerin araçları ve ilkyardım malzemeleri vardır. 112 arandığında ambulans gidene kadar en yakındaki gönüllü haberdar edilir ve onlar ilkyardım yapıp ambulansı beklerler. Yine bu ülkelerde polisler ve itfaiyeciler FİRST RESPONDER eğitimi alıyorlar, zira onlar çoğunlukla olay yerine herkesten önce gidiyorlar ve onların yaralılarla, kazazedelerle karşılaşma olasılığı çok daha fazla.

LÃœTFEN BU YAZIYI OKUDUKTAN SONRA ACÄ°L BAKIM Ä°LE Ä°LKYARDIMI BÄ°RBÄ°RÄ°NÄ°N YERÄ°NE KULLANMAYIN
BU SİTEDEKİ BİLGİLER İÇİN GENELLİKLE AŞAĞIDAKİ KAYNAKLARDAN YARARLANDIM:
(KAYNAK ADI BULUNMAYAN BÖLÜMLERDEKİ BİLGİLER BUNLARDAN ELDE EDİLMİŞTİR)
Basic and Advanced Prehospital Travma Life Support (PTHLS), 4th Ed. 1999, Mosby Publication.
Grant H.D., Murray Jr. R.H., Bergeron J.D.;Brady Emergency Care, 6th Ed. 1994,Prentince Hall.
Bledsoe B.E., Porter R.S., Shade B.R.; Brady Paramedic Emergency Care, 2nd 1994, PrentinceHall.
Caroline, N.L. Emergency Care in the Streets, 5 th Ed. U.S.A. 1995.
Judd R.L.., Ponsell D.D.,”Mosby’s First Responder”, 2nd Ed. 1988, Mosby Publication.
Amerikan Ortopedik Cerrahlar Akademisi, “Hasta ve Yaralıların Acil Bakımı ve Nakledilmesi “, 4. Baskı, 1991 Nassetti Limited, İstanbul. (1987, AAOS, USA)
Sanders, Mick J., Mosby’s Paramedic Textbook, 2nd Ed. 2000. ISBN: 0-323-00652-3.
Gedik, Hülya Ünalan; İlkyardım ve Sağlık Bilgisi Ders Notları, 2. Basım, Saray Medikal Yayıncılık, İzmir, 2000.
Sheehy S. B. , Mosby’s Manual of Emergency Care, 3rd Ed., 1990.
Henry, M. C.; Stapleton, E.R.;(1992) EMT PREHOSPÄ°TAL CARE, W.B. Saunders Company, New York, p: 206-207. ISBN 0-7216-1301-2
Marrieb, N. Elaine. Human Anatomy and Physiology. California, U.S.A. 1989.
Guyton ve Hall Tıbbi Fizyoloji, 9. Ed.,1996, Nobel Tıp Kitabevleri.
http://www.templejc.edu/dept/ems/Pages/PowerPoint.html,

Yorum yapılmamış

No comments yet.

Comments RSS TrackBack Identifier URI

Sorry, the comment form is closed at this time.